TECHNIKI GRAFICZNE - DRUK WKLĘSŁY

Charakteryzuje się tym, iż farba wciera się w miejsca wyżłobione lub wytrawione - drukują wiec linie i płaszczyzny, które w stosunku do powierzchni płyty są wklęsłe.

Dzielimy na:

• Miedzioryt
• Miedzioryt punktowy
• Staloryt
• Suchoryt
• Mezzotinta
• Ceratoryt
• Kolograf
• Akwaforta
• Miękka akwaforta 
• Akwatinta
• Sposób kredkowy
• Odprysk
• Fluoroforta
• Intaglio

PRZYGOTOWANIE PŁYTEK METALOWYCH 

Płytę miedzianą lub cynkową przycina się na dany format. Krawędzie blachy fazuje się ukośnie polnikiem – w celu uniknięcia przecinania papieru i filcu podczas wykonywania odbitki pod prasą. Fazowany brzeg blachy musi być wygładzony, aby nie dawał ciemnego tonu na rycinie. Większe ryski usuwa się z płyty szlifując wodoodpornym papierem ściernym nr 150 – 600 wzdłuż kresek, następnie pastą polerską (m.in. węgiel drzewny z wodą i oliwą), przy użyciu kawałka filcu, zawsze w tym samym kierunku.  Odtłuszczanie powierzchni płyty przeprowadza się tylko w technikach trawionych. Po oczyszczeniu płyty ługuje się[1] ją lub dokładnie przeciera się benzyną, a następnie octem lub też kredą szlamowaną ze spirytusem i miąższem ziemniaka. Po tych zabiegach blachę zmywa się wodą i wysusza nie dotykając jej powierzchni palcami. Teraz można już pokryć ją werniksem lub napylać asfaltem.

PRZENOSZENIE RYSUNKU NA PŁYTĘ

Następnym procesem w przygotowaniu płyty jest powleczenie jej cienką warstwą białej tempery lub gumą arabską czy miękkim lub twardym werniksem akwafortowym. Płytkę kładziemy na kawałku tektury i dokładnie obrysowujemy ołówkiem. W razie uzupełniania rysunku na płytce można jej kontur łatwo uzgodnić z konturem rysunku na kalce przyklejonej do brzegu tekturki. Na płytkę nakładamy kalkę z konturem rysunku, który przenosimy za Pomocą podłużnej suchej kalki (bibułka przetarta chudą kredką sangwinową) i twardego dobrze zaostrzonego ołówka. Uzyskany tak ślad konturu na płytce oprowadzamy lekko cienką stalową igłą, a po zmyciu gruntu wcierany farbę drukarską w celu dokładnego je uwidocznienia. Przystępując już do właściwego rytowania, kładziemy płytkę na poduszce rytowniczej  ze skóry wypełnionej piaskiem albo umocowujemy ją na specjalnej kuli rytowniczej. Usytuowanie jej w ten sposób daje nam potem możliwość obracania nią i pochylania, co bardzo ułatwia rytowanie. Do rozpraszania światła się ekranu (blejtram z napiętą kalką techniczną). Opracowany projekt (rysunek) ogląda się w lusterku odwrócony, co w znacznej mierze ułatwia rytowanie. Posługujemy się też lubą umocowaną na ramieniu i statywie przy wykonywaniu małych i precyzyjnych prac.

---

[1] Ług sodowy o średnim stężeniu