czwartek, 28 maja 2015

Siedem grzechów głównych w malarstwie


W wielu kulturach grzechy ulegały różnorodnych kodyfikacjom. W żadnej jednak nie wiązana z nim takie bogactwa symbolicznych wartości, jak w zachodnim chrześcijaństwie. Przedstawienia siedmiu grzechów głównych stanowiło bardzo popularny motyw w sztuce chrześcijańskiej od średniowiecza do baroku.

1.Gniew – przedstawiony najczęściej jest po postacią kobiety rozrywającej swoje szaty.

2.Chciwość – zazwyczaj symbolizowana przez grzesznika z trzosem albo harpię atakujące skąpca chowającego pieniądze lub złote jabłko.

3.Zazdrość – ukazywana niekiedy, jako kobietę zjadającą serce wyrwane z piersi, a niekiedy nawet własne wnętrzności. Innymi symbolami są, także: skorpion, „złe oko” i kolor zielony („zielony z zazdrości).

4. Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu – symbolizuje zazwyczaj otyły żarłok lub kojarzone z tą przywarą zwierzę, jak świnia, niedźwiedź, lis lub wilk.

5. Nieczystość – ulubiony motyw artystów, często symbolizowana przez węże lub ropuchy, niekiedy pożerające kobiece narządy rodne (które wywoływały znacznie większe wrażenie niż męskie orany płciowe). Do jej atrybutów należą: małpa, osioł, bazyliszek, niedźwiedź, dzik, kot, centaur, kogut, diabeł, kozioł, zając, koń, lampart, Minotaur i czarownica.

6.Pycha – przedstawiała zazwyczaj kobieta z pawiem. Niekiedy ukazywana była także z lwem i orłem, symbolizującym naturę ziemską i niebiańską. Biblijny tekst „Przed porażką – wyniosłość, duch pyszny poprzedza upadek” (Księga przysłów, 16,18) przyczynił się do powstania alegorii pychy w postaci wysadzonego z siodła jeźdźca.[1] Pychę mógł też symbolizować kogut, upadły anioł lampart, zwierciadło i ziggurat.

7.Lenistwo – przedstawiane jest często pod postacią świni lub otyłego mężczyzny dosiadającego osła lub wołu. Lenistwo mógł też symbolizować ślimak.

Przykłady:
-Hieronim Bosch, „Siedem grzechów głównych”, 1475-80r. – malowidło na blacie stołu. Pośrodku widnieje Chrystus stojący w grobie i napis: „Strzeż się, strzeż Bóg widzi”.




[1] Tę symbolikę można dostrzec w arcydziele Caravaggia „Nawrócenie św. Pawła”, ok. 1600r., przedstawiającym Szawła zrzuconego z konia na drodze do Damaszku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz