Historia fotografii w skrócie

WSTĘP

Termin fotografia pochodzący od greckich wyrazów „fos”, drugi przypadek „fotos” – światło, oraz „grafo” – piszę, został użyty po raz pierwszy w 1839r. przez J.W. Herschela w okresie pierwszych prób stosowania dagerotypii do wykonywania portretów.

ROZWÓJ FOTOGRAFII
Rozwój fotografii zaczyna się już od pojawienia dagerotypii[1], był on jednak poprzedzony długim okresem wstępnym.  W 1519 r. Leonardo da Vinci skonstruował ciemnie optyczną „camera obscura[2]”. Ten wynalazek jest prototypem wszystkich aparatów fotograficznych. Składa się ona z obiektywu, zamiast którego stosowano początkowo po prostu mały otworek w przedniej ściance aparatu  przepuszczający wąską wiązkę promieni świetlnych, zaciemnionej przestrzeni i szyby  matowej umieszczonej w tylniej ściance, na której promienie te tworzą obraz przedmiotów znajdujących się przed otworkiem.
W roku 1812 Anglik Wollaston stosował jako obiektyw pojedyncze wklęsło – wypukłe soczewki zbierające (menisk), ale obrazu uzyskiwany za pomocą tych soczewek był bardzo  niedoskonały.
Myśl budowy obiektywów achromatycznych, złożonych  jednej soczewki  zbierającej ze szkła kronowego i drugiej rozpraszającej ze szkła flintowego, poddał Anglik Hall (1704 – 1771). Pierwsze obiektywy achromatyczne wykonali Anglicy Bart i Dollond.
Rok 1839 r. jest powszechnie uważany za rok powstania fotografii. Dagurre otrzymywał swoja obrazy za pomocą aparatu fotograficznego i srebrzonych płytek miedzianych, powleczonych emulsją światłoczułą, złożoną z jodku srebra i bromku, wywoływanych za pomocą rtęci i utrwalanych w kąpieli z cyjanku potasowego, później zaś tiosiarczanu potasowego.
Dagerotypy były jedynie oryginałami – unikatami, nie można było uzyskać z nich kopii. Dlatego ogromne zainteresowanie wzbudziła druga metoda uzyskania obrazów za pomocą fotografii, wprowadzona na krótko przed opublikowaniem metody Daguerre’a przez Anglika W.H. Foxa, również w 1839r.. Otrzymywał obrazu na papierze pokrytym chlorkiem srebra utrwalając je za pomocą roztworu chlorku sodowego i bromku potasowego, później zaś – za pomocą triosiarczanu sodowego. Talbot wprowadził metodę, którą już całkowicie można nazwać fotograficzną, gdyż pozwalała na otrzymywanie w aparacie negatywów fotograficznych. Z negatywów tych przez kopiowanie można uzyskać pozytywy. Metodę tę nazwał kalotypią.
Szkot Dawid Octavius Hill żyjący w II poł. XIX w. w Edynburgu. Obrazy jego wykonane techniką kalotypii to wyłącznie portrety – pełne ekspresji, tak mistrzowskie w oddaniu nie tylko rysów, ale i charakter człowieka, że nawet dziś trudno o lepsze.
Postęp techniki fotograficznej był szybki. Kalotypia wyparła dagerotypię, chociaż w praktyce obie te techniki istniały dość długo obok siebie.
W 1851 Anglicy Le Gray i Scott Archer równocześnie zastosowali technikę kolodionową. Płyty musiały być preparowane bezpośrednio przed zdjęciem, naświetlane i wywoływane w stanie mokrym, co ogromnie utrudniało ich zastosowanie. Jednak ta metoda była bardzo szeroko stosowana, ponieważ zdjęcia wykonywane tą metodą były bardziej precyzyjne oraz pozbawione niemal ziarna.
Dopiero w 1871r. angielski lakarz Maddox wprowadził suche płyty o emulsji żelatynowej dając w ten sposób początki materiałowi negatywowemu w takiej postaci, w jakiej znamy do dzisiaj.
Aparaty w owych czasach były duże, nieporęczne i prymitywne; były to wyłącznie aparaty statywowe o formach 13 x18 cm, 18x24cm i zbliżonych. Fotografia amatorska dopiero zaczynała się rozwijać, gdyż pokonywano zbyt wiele trudności technik związane z tym były duże koszty. Dopiero pod koniec tego okresu zaznacza się również tendencje do budowania aparatów mniejszych, mogących uchodzić za ręczne. Zostało to umożliwione przez wprowadzenie czulszych płyt i lepszych migawek pozwalających na wykonanie nie tylko zdjęć czasowych na statywie, ale również aparatem trzymanych w rękach.
Wynalezienie filmu taśmowego w 1887r. oraz filmu podłożu celuloidowym w 1888r. zapoczątkowało nową erę fotografii. Wynalazek ten wykorzystał George Eastman budując pierwszy aparat na film zwijany „Kodak”[3], który wszedł na rynek ze sloganem reklamowym: Ty naciskasz guzik, my robimy resztę. Pierwszy taki aparat na filmy taśmowy z podłożem papierowym, który ukazał się w 1898r..
Rok 1901 był rokiem, kiedy fotografia zaczęła być dostępna dla amatorów.
W 1925 r. zwyciężył film nad płytą. Jest to okres bogaty w wydarzenia i odkrycia na polu chemii, mechaniki i optyki fotograficznej. Aparat statywowy ustępuje miejsca ręcznemu, pojawia się coraz lepiej zbudowany aparat lustrzany oraz precyzyjna migawka centralna sektorowa i migawka szczelinowa.
Jednym z najbardziej ważnych zjawisk tego okresu było powstanie potężnego przemysły fotograficznego, na którym składają się: przemysł chemiczny dostarczający znacznych ilości filmów i papierów fotograficznych, przemysł mechaniczny produkujący seryjne wielkie ilości aparatów fotograficznych i sprzętu pomocniczego, a wreszcie przemysł optyczny.
Okres następny, zaczynający się od ukazania się pierwszego aparatu małoobrazkowego na film perforowany kinowy oraz pierwszego aparatu lustrzanego dwuobiektywowego na film zwijany (Rolleiflex, 1929r.). Nowa sztuka fotograficzna pod wpływem przyrządu, jakim jest aparat małoobrazkowy[4], przeszła od motywów statycznych, klasycznie poprawionych, ale martwych do chwytania życia na gorąco, pokazywanie człowieka w ruchu, przy pracy i w czasie wypoczynku, stała się realistyczna i życia.
Aparat lustrzany dwuobiektywowy, do którego stosowany jest klasyczny materiał negatywowy: film zwojowy o formacie 6x9 cm – góruje nad aparatem małoobrazkowym z dalmierzem przez zastosowaniem matówki.
Druga wojna światowa spowodowała głęboko sięgające zmiany w przemyśle fotograficznym. Wszystkie kraje przemysłowe zaczęły przejmować najlepsze konkurencje niemieckie i ulepszyć je, stwarzając konkrecję dla przemysłu niemieckiego. Związek Radziecki rozbudował przemysł fotograficzny jeszcze w czasie wojny zaczął produkować szereg typów wysokoprecyzyjny i obiektywów. Ponadto podjęto tam również produkcje materiału kolorowego zarówno w postaci filmów odwracalnych, jak i fotografii kolorowej na papierze. Natomiast Czesi stworzyli przemysł fotograficzny produkujący szereg popularnych i precyzyjnych aparatów oraz doskonałe powiększalniki. W Anglii były produkowano aparaty małoobrazkowe typu Leica i szereg lustrzanek dwuobiektywowych typu Rolleicord oraz wiele typów powiększalników. Japonia wzorując się głównie na trzech typach aparatów (Leica, Contax i Rolleiflex), budując kilkadziesiąt modeli ulepszonych. Stany zjednoczone budują własne typy aparatów o zupełnie nowych założeniach konstrukcyjnych importując inne z Niemiec. 
Jednym z najnowszych wynalazków w dziedzinie fotograficznego obrazowania jest fotografia cyfrowa. Odkrycie to cieszy się aktualnie dużym sukcesem. Zawdzięcza go, nad wyraz prostym sposobom otrzymywania obrazu. Metoda cyfrowej rejestracji nie wymaga od fotografującego dokonywania jakichkolwiek, skomplikowanych procesów chemicznych.  [5]

---

[1]  proces fotograficzny, w wyniku którego na metalowej płytce otrzymywany jest unikatowy (bez możliwości jego powielenia) obraz, zwany dagerotypem. Technika ta została opracowana w latach 20. i 30. XIX wieku przez Josepha Nicéphore'a Niépce'a i Louisa Jacques'a Daguerre'a (od jego nazwiska pochodzi jej nazwa), a publicznie ogłoszona w 1839 roku. Był to pierwszy w historii praktyczny proces fotograficzny, a rok 1839 symbolicznie uważany jest za początek fotografii. Dagerotypia dominowała do lat 50. XIX, kiedy wyparły ją inne techniki.

[2] Ciemnia optyczna, skrzynka z otworkiem w przedniej ścianie, z matową szybą w tylnej, na którym powstałe odwrócony obraz ustawionego przed otworem przedmiotu, znana już Arystotelesowi, stosowana przez Arabów w X w.. Stosowana była w XVIII e. przez wielu malarzy i sztycharzy, gł. weduktowych, którzy posługiwali się nią jako przyrządem pomocniczym uławiającym wierne odtwarzania widoków (malarz kładł papier na szybę odbijającej widok i przerysowywał go); wmontowywana na często stolik do rysowania połączony z krzesłem (łac. „komora ciemności”)

[3] Film barwny Kodak Kodachrome zapisał się w istotny sposób w historii Polski. Na filmie Kodak reżyser Romuald Gantkowski wraz z Ewą Curie nakręcili w 1938 jeden z pierwszych filmów barwnych i dźwiękowych w historii Polski, dokument pod tytułem Kraj mojej matki polską kulturę, sztukę, miasta i wsie. Film kolorowy Kodak został wykorzystany we wrześniu 1939 przez amerykańskiego fotografa Juliena Bryana do wykonania fotografii dokumentujących stolicę Polski Warszawę zaatakowaną przez niemieckich nazistów.

[4] aparat fotograficzny, w którym materiałem światłoczułym jest perforowany na brzegach film o szerokości 35 mm - taki jak w przemyśle filmowym. Najbardziej typowym i obecnie właściwie jedynym formatem klatki aparatu małoobrazkowego jest 24×36 mm. Na filmie o standardowej długości mieści się do 28 (sprzedawany jako 24) lub 40 (sprzedawany jako 36) takich klatek numerowanych kolejno X, 00, 0, 1-36(37). Istniały również aparaty małoobrazkowe o formacie klatki 18×24 mm - takie klatki były naświetlane na filmie pionowo i mieściło się ich 2 razy więcej. Pierwszym aparatem małoobrazkowym była Leica skonstruowana przez Oskara Barnacka w 1914 roku.

[5] T.Cyprian, Fotografia. Technika i technologia, Warszawa 1960 r., str. 9 - 15